Πηγή: Τα Νέα

Eκπαιδευτικός, στέλεχος του ελληνικού Κόμματος για τα Ζώα και συγγραφέας του βιβλίου «Πολιτική Φιλοζωία» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ο Νίκος Ράπτης είναι ένας συναρπαστικός συνομιλητής. Με γνώση και ιδέες για τα ζώα και το περιβάλλον σε συνάρτηση με τον άνθρωπο και τον πλανήτη, ανοίγει σήμερα τα χαρτιά του και μας λέει πρωτότυπα πράγματα για τα ζώα συντροφιάς (που ως τάση μεγεθύνεται), τη βιομηχανική κτηνοτροφία, τα άλλα ήθη των ανθρώπων που εκείνος ονειρεύεται να περνούν από τη φυτοφαγία και όχι την έντονη και διαδεδομένη κρεατοφαγία, αλλά και μας ενημερώνει για τα Κόμματα για τα Ζώα στην Ευρώπη και τη σχέση του με το πράσινο κίνημα.

Ο Ράπτης βλέπει τη σχέση μας με τα ζώα καθοριστική για τη δική μας ζωή, αλλά και ως αναγκαιότητα σε έναν πλανήτη που κλιματικά μεταβάλλεται ραγδαία. Η σημερινή «4η Εντολή» έχει το δικό της ξεχωριστό ενδιαφέρον.
 

Δημήτρης Μανιάτης (Τα Νέα): Μια πρώτη ερώτηση που μου γεννιέται, κύριε Ράπτη, είναι πως με τέτοιες πλευρές της ανθρωπιστικής κρίσης εμείς θα ιεραρχούμε τον άνθρωπο ή τα ζώα ή είναι λάθος το ερώτημα;

Νίκος Ράπτης (ΝΡ): To λέει η επιστήμη: τα συμφέροντα των ανθρώπων είναι ταυτόσημα με εκείνα των ζώων και της φύσης. Εάν συνεχίσουμε να συμπεριφερόμαστε στα ζώα όπως το κάνουμε σήμερα, καταδικάζουμε τα παιδιά μας να δώσουν μάχη για το ψωμί τους και τα εγγόνια μας για τη ζωή τους. Παραδοσιακά, η πολιτική νοείται αποκλειστικά σαν μια υπόθεση των ανθρώπων και των συμφερόντων τους.

ΔΜ: Σήμερα;

ΝΡ: Σήμερα, αυτή η κοσμοαντίληψη μας οδηγεί σε «αυτοκτονία», όπως είπε ο ΓΓ του ΟΗΕ. Χρειαζόμαστε μια Κοπερνίκεια Επανάσταση στην πολιτική. Να ακουστεί στα πολιτικά κέντρα αποφάσεων η φωνή όσων δεν έχουν φωνή, των ζώων, της φύσης. Μόνο έτσι οι πολιτικές αποφάσεις θα λειτουργούν και υπέρ των ανθρώπων.

Μία κριτική που μας ασκούν συχνά είναι πως το Κόμμα για τα Ζώα είναι δήθεν «μονοθεματικό». Η εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό όταν μας λένε κάτι τέτοιο είναι αυτή μιας πόλης που έξω από τα τείχη της έχουν συρρεύσει πλήθη επίδοξων εισβολέων. Αλλά μέσα στην πόλη όλοι ασχολούνται με το πόσο καλά είναι τα λιθόστρωτα, εάν θα πρέπει να διδάσκεται τοξοβολία στο γυμνάσιο και ποιος ιππότης θα κερδίσει στην επερχόμενη κονταρομαχία. Κι όταν κάποιος τους δείχνει τους εισβολείς έξω από τα τείχη, τον κατηγορούν σαν «μονοθεματικό», γιατί δεν ασχολείται με αυτά που απασχολούν τον «δημόσιο διάλογο»! Αυτό που κάνουμε είναι να προτείνουμε μια διαφορετική πολιτική ιεράρχηση, κι έτσι ζητούμε να κριθούμε.

ΔΜ: Πώς ορίζετε εσείς, βάσει του τελευταίου σας βιβλίου, την Πολιτική Φιλοζωία;

ΝΡ: Η κλιματική κρίση, η μείωση της βιοποικιλότητας, η μη βιωσιμότητα του τρόπου ζωής μας συνδέονται με το πώς φερόμαστε στα ζώα. Δείτε ας πούμε την επέκταση της κτηνοτροφίας. Είναι παράλογη και καταστροφική. Σήμερα αφιερώνουμε στην κτηνοτροφία 40 εκατομμύρια km2 (όσο ολόκληρη η αμερικανική ήπειρος). Αυτό είναι όσο το 80% των καλλιεργήσιμων γαιών του πλανήτη. Κι όμως, η κτηνοτροφία μάς προσφέρει λιγότερο από το 20% των θερμίδων που χρειαζόμαστε! Για να ταΐσουμε τα 80 δισ. ζώα στεριάς που σκοτώνουμε κάθε χρόνο για να τα φάμε, καταστρέφουμε την άγρια ζωή. Εχουμε φτάσει στο σημείο η βιομάζα των «παραγωγικών» λεγόμενων ζώων να είναι δεκαπενταπλάσια από εκείνη της άγριας ζωής! Ηταν το ανάποδο, έναν μόλις αιώνα πριν!

Πολιτική Φιλοζωία είναι το διεθνές κίνημα που θεωρεί πως όλα τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως ανθρωπότητα, οι κρίσεις στο κλίμα, στη βιοποικιλότητα και στη βιωσιμότητα, μπορούν να λυθούν μόνο με τη ριζική αλλαγή της στάσης μας προς τα ζώα.

ΔΜ: Πάντως, εν μέσω ιού, διέκρινα μια τάση για περισσότερα ζώα συντροφιάς. Αυτό είναι μια θετική εξέλιξη...

ΝΡ: Τα ζώα συντροφιάς είναι πολύτιμα, διότι εκπαιδεύουν εμάς, τους έγκλειστους στις πόλεις, στο πώς να επικοινωνούμε με τη νοημοσύνη και το συναίσθημα των μη ανθρώπινων ζώων. Δυστυχώς όμως, όλοι όσοι έχουν σκύλους και γάτες δεν είναι φιλόζωοι. Πολλοί τα θεωρούν υλικά αποκτήματα, παιχνίδια ή μπιμπελό. Τα αδέσποτα ζώα είναι σχεδόν πάντα εγκαταλειμμένα πρώην δεσποζόμενα. Φιλόζωη στάση είναι να υιοθετήσεις ένα αδέσποτο ζώο, να το στειρώσεις και να του δίνεις για όλη του τη ζωή τη μέριμνα, την εκτίμηση και την αγάπη που του αξίζει.

Θα έλεγα ακόμα πως φιλοζωία σημαίνει να ξανασκεφτούμε τον τρόπο της διατροφής μας. Εάν ανακαλύπταμε σε κάποιον εξωπλανήτη οποιαδήποτε μορφή ζωής, μια «εξωγήινη» γαρίδα ας πούμε, δεν μιλάω καν για χοίρους ή χταπόδια, η ανθρωπότητα θα θεωρούσε κοσμοϊστορική, συναρπαστική πρόκληση να γνωρίσουμε τη διάνοια και το συναίσθημά της. Αλλά, τώρα, επειδή τα βρήκαμε εδώ στη Γη, και έτσι μας έμαθαν, απλώς... τα τρώμε!

ΔΜ: Σε σχέση με τη φιλοζωία και επειδή το συζητάμε, είμαστε καλύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη;

ΝΡ: Οπως συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα, έχουμε αρκετά προωθημένους νόμους για τα ζώα, που όμως δεν εφαρμόζονται. Φυσικά, αυτή η παρατήρηση αφορά ένα διεθνές πλαίσιο, όπου τα ζώα εξομοιώνονται νομικά με... αντικείμενα! Πόσο αρχαϊκό είναι αυτό;

Ως κίνημα της Πολιτικής Φιλοζωίας πρεσβεύουμε μία μεγάλη αλλαγή που αφορά τη νομική υπόσταση όλων των ζώων, που είναι πρωτοποριακή, ριζοσπαστική, απολύτως αναγκαία και δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί πουθενά στον κόσμο. Θεωρούμε πως τα ζώα είναι συναισθανόμενα, μη ανθρώπινα πλάσματα, μη ανθρώπινες νομικές προσωπικότητες, που έχουν εγγενή δικαιώματα. Αυτό ανατρέπει όλη τη λογική πάνω στην οποία στηρίζεται η εκμετάλλευση των ζώων.

ΔΜ: Κάτι για το δικό σας κόμμα, πoια θα περιγράφατε ως τη βασική του καταστατική ή εν γένει θέση;

ΝΡ: Ως Κόμμα για τα Ζώα πρεσβεύουμε την Απελευθέρωση των Ζώων, τη Φυτοφαγική Μετάβαση και τον Οικολογικό Μετασχηματισμό.

Είμαστε «Ομολογιακό Κόμμα», που σημαίνει πως καταθέτουμε τις προτάσεις μας στο εκλογικό σώμα και το εκπροσωπούμε στον βαθμό που αυτό μας αξιολογεί θετικά. Δεν συνεργαζόμαστε ως «ελάσσων εταίρος» σε κυβερνητικά σχήματα, σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο, ούτε φυσικά συμπράττουμε προεκλογικά με άλλα πολιτικά σχήματα, που έχουν διαφορετικές θέσεις από τις δικές μας.

Με τις μικρές δυνάμεις που θα έχουμε μετά τις επόμενες εκλογές, θα επιδιώξουμε να γίνει δημοψήφισμα για το κυνήγι, να σημανθούν τα τρόφιμα με μηνύματα που θα ενημερώνουν το κοινό για τα ηθικά, περιβαλλοντικά και υγειονομικά δεδομένα της κατανάλωσης ζωικών, να μπουν κάμερες σε όλες τις κτηνοτροφικές μονάδες και τα σφαγεία, να υπάρξει μεγάλη αύξηση στις επιδοτήσεις στη φυτική παραγωγή, να ξεκινήσει η δίκαιη τιμολόγηση όλων των αγαθών και των υπηρεσιών κ.ά.

Εχουμε επίσης καταθέσει μια πρόταση για «εθνική κλιματική ενότητα», που συμπεριλαμβάνει:
(1) την όσο το δυνατό ταχύτερη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και το σταμάτημα των εξορύξεων,
(2) την τιμολόγηση της κλιματικής ρύπανσης σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες (κάτι που χρειάζεται σημαντικές οικονομικές αλλαγές, όπως την καθιέρωση του «βασικού εγγυημένου εισοδήματος» και τη μεταφορά της φορολογικής ύλης από τη φορολόγηση εισοδημάτων στη φορολόγηση της ρύπανσης) και
(3) την ενεργητική προσαρμογή της Ελλάδας σε όλες τις κλιματικές και περιβαλλοντικές πολιτικές της ΕΕ και του ΟΗΕ.

ΔΜ: Και πώς, αλήθεια, «διαβάζετε» και σχολιάζετε τη βιομηχανική κτηνοτροφία εν Ελλάδι;

ΝΡ: Οπως παντού, έτσι και στην Ελλάδα η κτηνοτροφία δεν είναι βιώσιμη. Χρειάζεται τεράστιες εκτάσεις, για καλλιέργεια ζωοτροφών και είναι τρομερά ρυπογόνα. Παράγει πολύ λίγες θερμίδες και πρωτεΐνες σε σχέση με τους πόρους που καταναλώνει. Τα ζωικά τρόφιμα προκαλούν υγειονομικά προβλήματα: υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, παχυσαρκία, καρκίνο. Ο ΠΟΥ έχει κατατάξει τα αλλαντικά στην ίδια κατηγορία καρκινογόνων ουσιών με τη νικοτίνη ή τον αμίαντο! Τρεις στις πέντε νέες ασθένειες είναι ζωονόσοι - οι κτηνοτροφικές μονάδες είναι επωαστήρια νέων πανδημιών, ίσως πολύ χειρότερων της σημερινής. Το 90% από τα φυτοφάρμακα που καταναλώνουμε προέρχονται από ζωικά τρόφιμα.

Τέλος, η πολιτική εύνοια προς την κτηνοτροφία είναι σκανδαλώδης: στην Ελλάδα, ανά μονάδα προϊόντος, η ζωική παραγωγή επιδοτείται έξι φορές περισσότερο από ό,τι η φυτική!

Το σημαντικότερο βέβαια από όλα τα παραπάνω είναι πως στον κλάδο αυτό βασανίζονται δισεκατομμύρια συναισθανόμενα πλάσματα, με τρόπο που κάνει τον Στίβεν Κινγκ να μοιάζει με ευθυμογράφο!

ΔΜ: Η βιομηχανική κτηνοτροφία επηρεάζει τους ρύπους αλλά και την αποψίλωση των δασών;

ΝΡ: Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) έχει εκτιμήσει τη συμβολή της κτηνοτροφίας στην κλιματική κρίση στο 15% - που είναι περισσότερο από όλα τα αυτοκίνητα, όλα τα αεροπλάνα, όλα τα πλοία και όλα τα τρένα μαζί.

Αλλά αυτή είναι μια πολύ μετριοπαθής εκτίμηση: εάν αύριο εξαφανιζόταν η κτηνοτροφία, θα μπορούσαμε να παράγουμε την ίδια ποσότητα θερμίδων, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα 35 εκατομμύρια km2 γης. Θα αρκούσε η δασοκάλυψη της μισής από αυτήν την έκταση για να επανέρθουν οι θερμοκηπικοί ρύποι στα προβιομηχανικά επίπεδα!

ΔΜ: Το όλο κίνημα στο οποίο συμμετέχετε πώς σχετίζεται με τη vegan κουλτούρα;

ΝΡ: Δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν κάποιος vegan να υποστηρίξει άλλο κόμμα και όχι το Κόμμα για τα Ζώα. Από την άλλη, εμάς μας ενδιαφέρει να απελευθερωθούν τα ζώα, όχι ποιος θα τα απελευθερώσει.

Οποιος συμφωνεί με το πρόγραμμά μας και τις θέσεις μας μπορεί να έρθει μαζί μας, και διαδικτυακά, στο animalpolitics. gr ή στο app μας «Animal Politics», για iOS και Android.

ΔΜ: Ποιες ιδανικά τροφές για τον άνθρωπο έχουν μικρότερο κλιματικό αποτύπωμα;

ΝΡ: Είναι απλό: τα ζωικά ρυπαίνουν περισσότερο από τα φυτικά! Η τιμολόγηση αυτής της ρύπανσης είναι μια εξέλιξη που έρχεται - και θα πλήξει καίρια την κτηνοτροφία. Σήμερα, κάποιος που τρώει παϊδάκια π.χ. πληρώνει πολύ λιγότερο από το μισό της «πραγματικής τιμής» τους. Το υπόλοιπο το πληρώνουν - με τη μορφή των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης - όσοι δεν τα τρώνε, και μάλιστα οι πιο φτωχοί και οι επόμενες γενιές!

Αντίθετα, στα φυτικά προϊόντα, η πραγματική τιμή είναι σχεδόν ταυτόσημη με την τιμή «στο ράφι». Κι όμως, τα φορολογούμε όλα το ίδιο και επιδοτούμε τα ζωικά έξι φορές περισσότερο από τα φυτικά!

ΔΜ: Δεν είναι ουτοπικό να εξαλειφθεί η κρεατοφαγία;

ΝΡ: Αυτές οι μεγάλες αλλαγές γίνονται πάντα με τον ίδιο τρόπο. Για πολύ χρόνο τίποτα δεν φαίνεται να αλλάζει, όλα γίνονται υπόγεια: Εχουμε συζητήσεις σαν κι αυτή που κάνουμε, τη μείωση στην κατανάλωση ζωικών στον αναπτυγμένο κόσμο, την κοινωνική απέχθεια για τις πρακτικές της κτηνοτροφίας... Και μετά, ξαφνικά, όλα αλλάζουν με τόσο ραγδαίο τρόπο που οι πάντες εντυπωσιάζονται.

Η κτηνοτροφία θα εξαλειφθεί διότι πιέζεται από πολλές πλευρές:

• Από την οικονομία, καθώς η τιμολογιακή πολιτική στα ζωικά τρόφιμα είναι παράλογη, τελείως ευνοιοκρατική και προκλητικά σπάταλη.
• Από την τεχνολογία, με τα φυτικά υποκατάστατα των ζωικών προϊόντων και την καλλιέργεια «καθαρού κρέατος» στα εργαστήρια.
• Από το Δίκαιο, καθώς η νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ζώων προχωρά και δεν μπορούν πια να αποκλείονται από αυτά τα ζώα της φάρμας!
• Τέλος, υπάρχει η ηθική αφύπνιση μεγάλου τμήματος των πολιτών, που κατανοούν πως είναι απαράδεκτο να συνεχίσουμε να βασανίζουμε τα ζώα, να καταστρέφουμε τη φύση και να υπονομεύουμε τη δημόσια υγεία, και μάλιστα αναίτια.

ΔΜ: Το κόμμα σας συμπράττει με το ευρύτερο οικολογικό κίνημα στη χώρα μας;

ΝΡ: Το Κόμμα για τα Ζώα έχει φυσιολογικές σχέσεις με όλα τα δημοκρατικά κόμματα. Δεν νιώθουμε καμία ιδιαίτερη συγγένεια με τα «πράσινα» κόμματα, για πολλούς λόγους.

Κατ' αρχήν, όπως έχει ειπωθεί, όσο η Γη ζεσταίνεται, οι Πράσινοι γίνονται πιο χλιαροί. Στην Ελλάδα, όπως και στο εξωτερικό, οι Πράσινοι επιδιώκουν πια τη συμμετοχή στην εξουσία πάση θυσία, ως μικροί εταίροι με κόμματα δεξιά (Αυστρία), κεντρώα (Γερμανία) και αριστερά (Πορτογαλία, Ελλάδα). Στις συνεργασίες αυτές θολώνει το ήδη θολωμένο τους οικολογικό στίγμα.

Στην Ελλάδα, όταν συγκυβερνούσαν με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ, οι Οικολόγοι Πράσινοι υποστήριξαν τις εξορύξεις, ανέδειξαν το κυνήγι σε «διαχειριστή της φύσης», έφτιαξαν ειδικό, χαμηλό ΦΠΑ για την κρεατοφαγία, υποστήριξαν στο όνομα της «ανάπτυξης» τη γουνοποιία, χαρακτήρισαν «εμπόρους» τους φίλους των ζώων συντροφιάς κ.λπ.

Το μόνο κόμμα που δεν υποστηρίζει το τετράπτυχο ΓΚΑΣ (Γούνα, Κυνήγι, Αδέσποτα, Σφαγεία) είμαστε εμείς, το Κόμμα για τα Ζώα.

ΔΜ: Στην Ευρώπη υπάρχουν αντίστοιχα Κόμματα για τα Ζώα ή είναι απλώς μέρη ενός συνόλου άλλων κομμάτων; Μήπως είναι πιο ασθενής μια αυτοτέλεια στην παρουσία σας από το να είστε για παράδειγμα μια φωνή σε μεγάλο κόμμα;

ΝΡ: Συμμετέχουμε σε ένα κίνημα είκοσι κομμάτων στον κόσμο. Εχουμε εκλέξει ευρωβουλευτές, βουλευτές σε εθνικά κοινοβούλια, δημοτικούς και περιφερειακούς συμβούλους. Σεβόμαστε όσους έχουν παρόμοιες ιδέες με εμάς και δραστηριοποιούνται σε άλλα κόμματα, αλλά θεωρούμε πως ήρθε η ώρα της πολιτικής χειραφέτησης της φιλοζωίας. Η φιλοζωία είναι η νέα οικολογία!