Κλιματική Κρίση - Ορυκτά Καύσιμα - Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
Το Κόμμα για τα Ζώα είναι ένα δημοκρατικό Κόμμα που αγωνίζεται για το καλό όλων των ζώων, της φύσης, της βιοποικιλότητας και του ανθρώπου.
Έτσι, δεν θα μπορούσε να μας αφήσει αδιάφορους το μείζον ζήτημα της Κλιματικής Κρίσης, την οποία βιώνουμε κάθε χρόνο πιο έντονα. Σημειωτέων, ότι ο Ιούνιος του 2023 ήταν ο πιο καυτός Ιούνιος που έχει ποτέ καταγραφεί από την NASA (https://climate.nasa.gov/news/3276/nasa-finds-june-2023-hottest-on-record/).
Ειδικοί επιστήμονες προειδοποιούσαν ήδη από την δεκαετία του 1980, ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες και ιδιαίτερα η χρήση ορυκτών καυσίμων άλλαζαν σταδιακά το κλίμα της Γης, όμως η πλειοψηφία των πολιτικών, των Μ.Μ.Ε. και των πολιτών τους αντιμετώπιζε υποτιμητικά ως «καταστροφολόγους». Η δε βιομηχανία πετρελαίου τους αντιμετώπιζε με άρνηση και διαστρέβλωνε την πραγματικότητα (Κολακές, Ι., χ.χ.) (Κλιματική Αλλαγή: 50 χρόνια ψεμάτων και συγκαλύψεων)
Οι επιστήμονες εξηγούσαν, ότι με την καύση ορυκτών καυσίμων (κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο, λιγνίτης, ή κάρβουνο), για τις μετακινήσεις μας, τις μεταφορές μας, για την παραγωγή ενέργειας, για την κατασκευή οποιουδήποτε προϊόντος κ.λπ. απελευθερώνονται «θερμοκηπικά αέρια» και ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2), το οποίο συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην Κλιματική Αλλαγή. Αποτέλεσμα είναι να λιώνουν οι πάγοι, ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας, αυξάνεται η συχνότητα ακραίων καιρικών και μετεωρολογικών φαινομένων, αυξάνεται η θερμοκρασία και η οξίνιση των θαλασσών κ.λπ. Ως λύση πρότειναν την απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα και την στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας σε ατομικό, συλλογικό, πολιτικό, τεχνικό, παγκόσμιο επίπεδο (Greenpeace, https://www.greenpeace.org/greece/ekserevnise/klima/).
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (Ι.Ε.Α.), μόνον μέσα στο έτος 2022 οι παγκόσμιες εκπομπές Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) που σχετίζονται με την ενέργεια, ξεπέρασαν τους 36,8 Γιγατόνους (Gt). (ΙΕΑ, 2022, https://www.iea.org/reports/co2-emissions-in-2022). (Σημειωτέων, ότι 1 Γιγατόνος = 1 δισεκατομμύριο τόνοι!).
Σήμερα, περίπου σαράντα χρόνια αργότερα, οι αυξανόμενες πιέσεις ειδικών επιστημόνων, οικολογικών οργανώσεων, ευαισθητοποιημένων πολιτών, του Ο.Η.Ε., καθώς και οι ορατές πλέον καταστροφικές συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής αναγκάζουν τις Κυβερνήσεις όλο και περισσότερων χωρών να εφαρμόζουν τα μέτρα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και να στρέφονται προς την χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ως έσχατη λύση ενάντια στην Κλιματική Αλλαγή.
Φωτογραφία (Greenpeace.de., 1999, τεύχος 5): εξόρυξη πετρελαίου στην Ρωσία. Το χιόνι έχει γίνει μαύρο ….
Αυτή η αναγκαστική στροφή προς τις Α.Π.Ε. έφερε μία έντονη αντιπαράθεση μεταξύ πολιτών που είναι υπέρ και εκείνων που είναι κατά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ιδιαίτερα κατά των Ανεμογεννητριών.
Οι αντίθετοι με τις Ανεμογεννήτριες επικαλούνται κυρίως λόγους αισθητικούς και οικολογικούς, όπως ο θόρυβος, η σκιά, η εγκατάστασή τους μέσα σε Προστατευόμενες Περιοχές NATURA 2000, ο θάνατος πουλιών, τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους κ.λπ.
Τα θέματα αυτά πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή σωστών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και με την τεχνολογική βελτίωση των Ανεμογεννητριών. Ας μην ξεχνάμε, ότι οι Α.Π.Ε. άρχισαν μόλις τα τελευταία χρόνια να αξιοποιούνται ευρέως και η τεχνολογία τους αναβαθμίζεται ραγδαία.
Διαδίδεται, ότι οι πυρκαγιές στην Ελλάδα οφείλονται σε εταιρείες που θέλουν να τοποθετήσουν Ανεμογεννήτριες στην καμένη περιοχή. Όμως η εγκατάσταση των Ανεμογεννητριών επιτρέπεται και μέσα στο δάσος, διότι συμπεριλαμβάνονται στα έργα δημοσίου συμφέροντος. Επομένως δεν υπάρχει κάποιο συμφέρον με το να καεί το δάσος, αφού επιτρέπεται να στηθούν και μέσα στο δάσος. Με τις αντιδράσεις αυτές αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη από την ουσία του προβλήματος, που είναι η Κλιματική Αλλαγή, η οποία είναι η πραγματική βασική αιτία της αυξανόμενης ξηρασίας και των πυρκαγιών (Greenpeace, https://www.greenpeace.org/greece/issues/perivallon/45246/pyrkagies-aygoystos-2021-mythoi-kai-alitheies/)
Το λυπηρό γεγονός, ότι σε κάποιες περιπτώσεις πεθαίνουν πουλιά (αρπακτικά, πελαργοί κ.ά.) σε ατυχήματα με Ανεμογεννήτριες, έχει κινητοποιήσει διαρκείς έρευνες για την εύρεση λύσεων και την βελτίωση των Ανεμογεννητριών προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ο θάνατος πουλιών οφείλεται συνήθως στον λανθασμένο τρόπο, με τον οποίο στήνονται κάποιες Ανεμογεννήτριες, δηλαδή όταν στήνονται σε περάσματα μεταναστευτικών πουλιών, ή σε τόπους αναπαραγωγής, το οποίο σημαίνει, ότι δεν προηγήθηκαν ολοκληρωμένες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Ένας άλλος λόγος, σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Γερμανία, είναι ότι συνήθως οι Ανεμογεννήτριες βάφονται με γκρι ή λευκό χρώμα, με αποτέλεσμα οι λεπίδες να μην είναι πάντα ορατές για τα πουλιά, όταν περιστρέφονται. Για να λύσουν το πρόβλημα, κάποιες εταιρείες βάφουν πλέον με έντονο χρώμα τουλάχιστον μία από τις λεπίδες των ελίκων.
Στο πλαίσιο των ερευνών κάποιες Ανεμογεννήτριες εξοπλίζονται με ηλεκτρονικά συστήματα, που όταν αντιληφθούν το πλησίασμα πουλιών, σταματά αυτομάτως η έλικα να περιστρέφεται, ενώ άλλες έχουν τοποθετημένες κάμερες, οι οποίες παρατηρούν τις κινήσεις και τις αντιδράσεις των πουλιών.
Οι παρατηρήσεις δείχνουν, ότι τα πουλιά με τον καιρό αναγνωρίζουν τον κίνδυνο από ένα τυχών πλησίασμα στις Ανεμογεννήτριες και τις αποφεύγουν:
Όμως, ενώ οι περιπτώσεις θανάτων πουλιών από Ανεμογεννήτριες κάνουν αμέσως τον γύρο του κόσμου, την ίδια στιγμή αποσιωπάται το γεγονός, ότι κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά και άλλα ζώα της θάλασσας πεθαίνουν με μαρτυρικό θάνατο από την χρήση ορυκτών καυσίμων π.χ. σε πετρελαιοκηλίδες.
Αυτό προφανώς συμβαίνει, επειδή οι Ανεμογεννήτριες είναι προσιτές και η ζημιά που πιθανώς προκαλούν είναι ορατή, ενώ η ασυγκρίτως μεγαλύτερη ζημιά που προκαλούν οι εξορύξεις ορυκτών καυσίμων, οι βλάβες στα μεταφορικά καράβια τάνκερ, κ.λπ. συμβαίνει κάπου μακριά, βαθιά σε κάποια θάλασσα, ή σε απόμερα μέρη του κόσμου (με μεγάλη οικολογική αξία), στην Αλάσκα, στην Αρκτική, στη Βόρεια Θάλασσα κ.λπ. και δεν την βλέπουμε:
Φωτογραφία (Greenpeace): Το 1989 στο πετρελαϊκό ατύχημα της Exxon Valdez στην Αλάσκα αμέτρητα ζώα και κυρίως θαλασσοπούλια πέθαναν με βασανιστικό τρόπο. Πετρελαϊκά ατυχήματα συμβαίνουν συχνά, όμως σπάνια μαθαίνουμε τις συνέπειες των ατυχημάτων στα ζώα και στα φυσικά οικοσυστήματα.
Και τα ερωτήματα που παραμένουν είναι: πως θα αντιμετωπίσουμε την Κλιματική Κρίση; Ποια είναι η φιλικότερη προς την ζωή στον πλανήτη μορφή ενέργειας που διαθέτει ο άνθρωπος σήμερα; Είναι τελικά απαραίτητη η απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα και η στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας;
Ας δούμε κάποια δεδομένα:
Τα ορυκτά καύσιμα, εκτός του ότι είναι καταστροφικά για την φύση, αποτέλεσαν αιτία πολέμων, π.χ. το φυσικό αέριο υπήρξε αιτία πολυετών αντιπαραθέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Τα δε κοιτάσματα πετρελαίου που ενδεχομένως θα εμφανιστούν με το λιώσιμο των πάγων στην «νέα γη» της Αρκτικής, κάνει τις εταιρείες π.χ. Αμερικής και Ρωσίας να «τρίβουν τα χέρια τους». Και πάντα εγκυμονεί ο κίνδυνος μίας οικολογικής καταστροφής κατά την εξόρυξή τους, ή κατά την ροή τους μέσω αγωγών μεταφοράς, για παράδειγμα αγωγοί φυσικού αερίου, ιδιαίτερα, όταν αυτοί περνούν μέσα από οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, όπως συμβαίνει στην Ανατολική Ρωσία (Περιβάλλον 21, 2007:26-27).
Φωτογραφία (Greenpeace, 1991): Οικολογική καταστροφή σε διυλιστήρια πετρελαίου μετά από βομβαρδισμούς κατά την διάρκεια του πολέμου στο Κουβέιτ.
Φωτογραφία (Greenpeace, 1991): Έξι μήνες μετά τους βομβαρδισμούς στο Κουβέιτ η οικολογική καταστροφή με θύματα αμέτρητα πουλιά συνεχιζόταν …
Ταυτοχρόνως, τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων στερεύουν και εκεί όπου παλαιότερα οι πετρελαϊκές εταιρείες έψαχναν για πετρέλαιο σε βάθος ενός χιλιομέτρου, σήμερα ψάχνουν σε βάθος έξι με επτά χιλιομέτρων (Περιβάλλον 21, 2007:26-27).
Σύμφωνα και με τα δεδομένα της Bundesanstalt für Geowissenschaft τα αποθέματα των ορυκτών καυσίμων αρκούν για περιορισμένο χρόνο: Λιγνίτης για 270 χρόνια, λιθάνθρακας για 137 χρόνια, φυσικό αέριο για 40 χρόνια, ουράνιο για 65 χρόνια. Το πετρέλαιο αρκεί για 10 χρόνια, έπειτα θα είναι δυσεύρετο και έως το τέλος του αιώνα θα έχει στερέψει. Τα ανωτέρω δεδομένα ισχύουν για τον σημερινό ανθρώπινο πληθυσμό. Για τον μελλοντικό, αυξάνοντα κατά περίπου 80 εκατομμύρια άτομα ετησίως, παγκόσμιο πληθυσμό η διάρκεια των αποθεμάτων μειώνεται ακόμη περισσότερο.
Μία ακόμη τραγική συνέπεια της χρήσης ορυκτών καυσίμων είναι η οξίνιση των θαλασσών https://www.noaa.gov/education/resource-collections/ocean-coasts/ocean-acidification. Ένα μέρος του Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) που παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων καταστρέφει με τη μορφή όξινης βροχής τα δάση και ένα πολύ μεγαλύτερο μέρος καταλήγει στις θάλασσες, με αποτέλεσμα να μειώνεται το pH του θαλασσινού νερού, να αλλάζει η χημική σύστασή του και να απειλείται η θαλάσσια ζωή.
Και ενώ όλοι βιώνουμε τις καταστροφικές συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής και σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν να στραφούν στην λύση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την ίδια ώρα, μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες συνεχίζουν να ψάχνουν για ορυκτά καύσιμα στον βυθό των θαλασσών και μάλιστα στην κλειστή θάλασσα της Μεσογείου. Οι εταιρείες χρησιμοποιούν μεθόδους που προκαλούν σεισμικές δονήσεις σε μεγάλα βάθη στον πυθμένα του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους, με αποτέλεσμα φάλαινες, δελφίνια και πολλά άλλα ζώα να διώκονται από τα τελευταία καταφύγιά τους (Greenpeace, https://www.greenpeace.org/greece/issues/thalassa/46293/seismikes-ereynes-elpe-ti-einai/).
Φωτογραφία (Greenpeace, 1993, τεύχος 7): Πετρελαϊκό ατύχημα τον Οκτώβριο του 1993 στην Σφακτηρία της Πύλου. Το 1980 είχε προηγηθεί ένα άλλο πετρελαϊκό ατύχημα στο ίδιο σημείο και 40.000 τόννοι πετρελαίου κατέληξαν στην θάλασσα.
Σύμφωνα με επιστημονική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, εάν στην κλειστή θάλασσα του Αιγαίου συνέβαινε ένα ατύχημα σαν αυτό που συνέβη το 2010 στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου Deepwater Horizon στο Μεξικό, τότε θα είχαμε μία οικολογική, οικονομική – τουριστική, κοινωνική καταστροφή σε όλο το Αιγαίο, στα νησιά και σε μεγάλο μέρος των ακτών της ευρύτερης Μεσογείου (Μαλάκης, 2013:149-178).
Ας δούμε τώρα έναν συγκριτικό πίνακα που αφορά στην ποσότητα (σε γραμμάρια) Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) ανά Κιλοβατώρα (kWh) που εκλύεται από διάφορες πηγές ενέργειας, που χρησιμοποιούμε σήμερα:
(Blümm, F., 2021, https://www.tech-for-future.de/co2-kwh-strom/#CO2_Emissionen_nach_Energietraegern_pro_kWh_Strom).
Σημείωση: Η Πυρηνική ενέργεια εκλύει μεν μικρές ποσότητες Διοξειδίου του Άνθρακα, όμως παράγει επικίνδυνα ραδιενεργά απόβλητα. (Euronews, 2014-06-27, https://gr.euronews.com/my-europe/2014/06/27/going-underground-fault-lines-exposed-in-europe-s-nuclear-waste-disposal-).
H παραγωγή καθαρής ενέργειας από τον άνεμο και τον ήλιο μπορεί να καλύψει τις παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες περιορίζοντας ταυτόχρονα την Κλιματική Αλλαγή και σύμφωνα με το Γερμανικό Υπουργείο Περιβάλλοντος οι Ανεμογεννήτριες, ανάλογα με την θέση που βρίσκονται σε σχέση με την δύναμη του ανέμου, μέσα σε δύο έως έντεκα μήνες παράγουν τόση ενέργεια, ώστε να καλύπτεται η ενέργεια που καταναλώθηκε για την κατασκευή τους (Rueter, 2021, https://www.dw.com/de/wie-nachhaltig-ist-windkraft-klimabilanz-recycling-artenschutz-erderhitzung/a-60170247).
Ποια είναι τελικά η φιλικότερη προς την ζωή στον πλανήτη μορφή ενέργειας που διαθέτει η ανθρωπότητα αυτήν την στιγμή;
Έχουμε δύο επιλογές: είτε στρεφόμαστε έστω και με καθυστέρηση σαράντα χρόνων προς τις Α.Π.Ε., των οποίων η τεχνολογία σταδιακά βελτιώνεται (με τον καιρό μικρότερες Ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά θα παράγουν περισσότερη ενέργεια, όλα τα τμήματά τους θα ανακυκλώνονται, θα συμπληρωθούν από άλλες Α.Π.Ε. όπως η κυματική ενέργεια κ.λπ.), ή παραμένουμε στα ορυκτά καύσιμα, τα οποία έχουν αποδειχθεί καταστροφικά για την ζωή στον πλανήτη, κατά την εξόρυξή τους, την μεταφορά τους και την καύση τους (green agenda – ορυχεία λιγνίτη Λιγνιτωρυχεία: Το βρόμικο μυστικό της Ελλάδας, μέσα από -τρομερές- φωτογραφίες ).
Οι Α.Π.Ε. ήταν και παραμένουν η μοναδική διέξοδος από την χρήση ορυκτών καυσίμων και όταν στρεφόμαστε εναντίον τους, τότε αυτομάτως υποστηρίζουμε την συνέχεια της χρήσης ορυκτών καυσίμων καταδικάζοντας σε ολική καταστροφική το κλίμα, την φύση, τα ζώα και τον άνθρωπο!
Κλείνοντας, ας σκεφθούμε όλοι το εξής: με την κατανάλωση ενός λίτρου πετρελαίου (για την μεταφορά μας, για την παραγωγή οποιουδήποτε προϊόντος, το οποίο αγοράζουμε κ.λπ.) αφαιρούμε Οξυγόνο (Ο2) από την ατμόσφαιρα και παράγουμε 2,65 (σχεδόν το τριπλάσιο!) κιλά Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2). Με την κατανάλωση ενός λίτρου βενζίνης παράγουμε 2,37 κιλά Διοξειδίου του Άνθρακα (Greenpeace, 2021), τα οποία θα καταλήξουν στην ατμόσφαιρα και έπειτα στη θάλασσα. Με την κατανάλωση ενός λίτρου φυσικού αερίου δε, το οποίο μας παρουσίαζαν τις προηγούμενες δεκαετίες ως φιλικότερο προς το περιβάλλον, παράγουμε 1,5 κιλά Διοξειδίου του Άνθρακα! Εάν τώρα σκεφθούμε, ότι είμαστε οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι στη Γη που καταναλώνουν καθημερινά ορυκτά καύσιμα (για το αυτοκίνητό μας, πετρέλαιο θέρμανσης κ.λπ.), ή ενέργεια από ορυκτά καύσιμα (στο σπίτι, στην δουλειά κ.λπ.), τότε θα φθάσουμε σε τρομακτικά υψηλά επίπεδα ρύπανσης.
Βιβλιογραφία / Πηγές
Έτσι, δεν θα μπορούσε να μας αφήσει αδιάφορους το μείζον ζήτημα της Κλιματικής Κρίσης, την οποία βιώνουμε κάθε χρόνο πιο έντονα. Σημειωτέων, ότι ο Ιούνιος του 2023 ήταν ο πιο καυτός Ιούνιος που έχει ποτέ καταγραφεί από την NASA (https://climate.nasa.gov/news/3276/nasa-finds-june-2023-hottest-on-record/).
Ειδικοί επιστήμονες προειδοποιούσαν ήδη από την δεκαετία του 1980, ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες και ιδιαίτερα η χρήση ορυκτών καυσίμων άλλαζαν σταδιακά το κλίμα της Γης, όμως η πλειοψηφία των πολιτικών, των Μ.Μ.Ε. και των πολιτών τους αντιμετώπιζε υποτιμητικά ως «καταστροφολόγους». Η δε βιομηχανία πετρελαίου τους αντιμετώπιζε με άρνηση και διαστρέβλωνε την πραγματικότητα (Κολακές, Ι., χ.χ.) (Κλιματική Αλλαγή: 50 χρόνια ψεμάτων και συγκαλύψεων)
Οι επιστήμονες εξηγούσαν, ότι με την καύση ορυκτών καυσίμων (κυρίως πετρέλαιο, φυσικό αέριο, λιγνίτης, ή κάρβουνο), για τις μετακινήσεις μας, τις μεταφορές μας, για την παραγωγή ενέργειας, για την κατασκευή οποιουδήποτε προϊόντος κ.λπ. απελευθερώνονται «θερμοκηπικά αέρια» και ιδιαίτερα μεγάλες ποσότητες Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2), το οποίο συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην Κλιματική Αλλαγή. Αποτέλεσμα είναι να λιώνουν οι πάγοι, ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας, αυξάνεται η συχνότητα ακραίων καιρικών και μετεωρολογικών φαινομένων, αυξάνεται η θερμοκρασία και η οξίνιση των θαλασσών κ.λπ. Ως λύση πρότειναν την απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα και την στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας σε ατομικό, συλλογικό, πολιτικό, τεχνικό, παγκόσμιο επίπεδο (Greenpeace, https://www.greenpeace.org/greece/ekserevnise/klima/).
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (Ι.Ε.Α.), μόνον μέσα στο έτος 2022 οι παγκόσμιες εκπομπές Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) που σχετίζονται με την ενέργεια, ξεπέρασαν τους 36,8 Γιγατόνους (Gt). (ΙΕΑ, 2022, https://www.iea.org/reports/co2-emissions-in-2022). (Σημειωτέων, ότι 1 Γιγατόνος = 1 δισεκατομμύριο τόνοι!).
Σήμερα, περίπου σαράντα χρόνια αργότερα, οι αυξανόμενες πιέσεις ειδικών επιστημόνων, οικολογικών οργανώσεων, ευαισθητοποιημένων πολιτών, του Ο.Η.Ε., καθώς και οι ορατές πλέον καταστροφικές συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής αναγκάζουν τις Κυβερνήσεις όλο και περισσότερων χωρών να εφαρμόζουν τα μέτρα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και να στρέφονται προς την χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ως έσχατη λύση ενάντια στην Κλιματική Αλλαγή.
Αυτή η αναγκαστική στροφή προς τις Α.Π.Ε. έφερε μία έντονη αντιπαράθεση μεταξύ πολιτών που είναι υπέρ και εκείνων που είναι κατά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ιδιαίτερα κατά των Ανεμογεννητριών.
Οι αντίθετοι με τις Ανεμογεννήτριες επικαλούνται κυρίως λόγους αισθητικούς και οικολογικούς, όπως ο θόρυβος, η σκιά, η εγκατάστασή τους μέσα σε Προστατευόμενες Περιοχές NATURA 2000, ο θάνατος πουλιών, τα ορυκτά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή τους κ.λπ.
Τα θέματα αυτά πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν με την εφαρμογή σωστών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και με την τεχνολογική βελτίωση των Ανεμογεννητριών. Ας μην ξεχνάμε, ότι οι Α.Π.Ε. άρχισαν μόλις τα τελευταία χρόνια να αξιοποιούνται ευρέως και η τεχνολογία τους αναβαθμίζεται ραγδαία.
Διαδίδεται, ότι οι πυρκαγιές στην Ελλάδα οφείλονται σε εταιρείες που θέλουν να τοποθετήσουν Ανεμογεννήτριες στην καμένη περιοχή. Όμως η εγκατάσταση των Ανεμογεννητριών επιτρέπεται και μέσα στο δάσος, διότι συμπεριλαμβάνονται στα έργα δημοσίου συμφέροντος. Επομένως δεν υπάρχει κάποιο συμφέρον με το να καεί το δάσος, αφού επιτρέπεται να στηθούν και μέσα στο δάσος. Με τις αντιδράσεις αυτές αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη από την ουσία του προβλήματος, που είναι η Κλιματική Αλλαγή, η οποία είναι η πραγματική βασική αιτία της αυξανόμενης ξηρασίας και των πυρκαγιών (Greenpeace, https://www.greenpeace.org/greece/issues/perivallon/45246/pyrkagies-aygoystos-2021-mythoi-kai-alitheies/)
Το λυπηρό γεγονός, ότι σε κάποιες περιπτώσεις πεθαίνουν πουλιά (αρπακτικά, πελαργοί κ.ά.) σε ατυχήματα με Ανεμογεννήτριες, έχει κινητοποιήσει διαρκείς έρευνες για την εύρεση λύσεων και την βελτίωση των Ανεμογεννητριών προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ο θάνατος πουλιών οφείλεται συνήθως στον λανθασμένο τρόπο, με τον οποίο στήνονται κάποιες Ανεμογεννήτριες, δηλαδή όταν στήνονται σε περάσματα μεταναστευτικών πουλιών, ή σε τόπους αναπαραγωγής, το οποίο σημαίνει, ότι δεν προηγήθηκαν ολοκληρωμένες Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Ένας άλλος λόγος, σύμφωνα με έρευνες που έγιναν στην Γερμανία, είναι ότι συνήθως οι Ανεμογεννήτριες βάφονται με γκρι ή λευκό χρώμα, με αποτέλεσμα οι λεπίδες να μην είναι πάντα ορατές για τα πουλιά, όταν περιστρέφονται. Για να λύσουν το πρόβλημα, κάποιες εταιρείες βάφουν πλέον με έντονο χρώμα τουλάχιστον μία από τις λεπίδες των ελίκων.
Στο πλαίσιο των ερευνών κάποιες Ανεμογεννήτριες εξοπλίζονται με ηλεκτρονικά συστήματα, που όταν αντιληφθούν το πλησίασμα πουλιών, σταματά αυτομάτως η έλικα να περιστρέφεται, ενώ άλλες έχουν τοποθετημένες κάμερες, οι οποίες παρατηρούν τις κινήσεις και τις αντιδράσεις των πουλιών.
Οι παρατηρήσεις δείχνουν, ότι τα πουλιά με τον καιρό αναγνωρίζουν τον κίνδυνο από ένα τυχών πλησίασμα στις Ανεμογεννήτριες και τις αποφεύγουν:
- - https://www.fachagentur-windenergie.de/aktuelles/detail/zwei-neue-studien-zu-flugverhalten-von-voegeln/
- - https://www.mpg.de/18547303/windkraft-vogel-tod
- - https://futurezone.at/science/windrad-voegel-gefahr-untersuchung-vattenfall-offshore-windpark-aberdeen/402348891
Όμως, ενώ οι περιπτώσεις θανάτων πουλιών από Ανεμογεννήτριες κάνουν αμέσως τον γύρο του κόσμου, την ίδια στιγμή αποσιωπάται το γεγονός, ότι κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες πουλιά και άλλα ζώα της θάλασσας πεθαίνουν με μαρτυρικό θάνατο από την χρήση ορυκτών καυσίμων π.χ. σε πετρελαιοκηλίδες.
Αυτό προφανώς συμβαίνει, επειδή οι Ανεμογεννήτριες είναι προσιτές και η ζημιά που πιθανώς προκαλούν είναι ορατή, ενώ η ασυγκρίτως μεγαλύτερη ζημιά που προκαλούν οι εξορύξεις ορυκτών καυσίμων, οι βλάβες στα μεταφορικά καράβια τάνκερ, κ.λπ. συμβαίνει κάπου μακριά, βαθιά σε κάποια θάλασσα, ή σε απόμερα μέρη του κόσμου (με μεγάλη οικολογική αξία), στην Αλάσκα, στην Αρκτική, στη Βόρεια Θάλασσα κ.λπ. και δεν την βλέπουμε:
- - https://www.wattenrat.de/wp-content/uploads/2020/02/Fleet_Reineking__2000__Rehabilitation_Oel_Seevoegel.pdf
- - https://www.greenpeace.de/klimaschutz/energiewende/oelausstieg/oelkatastrophen-weltweit
Και τα ερωτήματα που παραμένουν είναι: πως θα αντιμετωπίσουμε την Κλιματική Κρίση; Ποια είναι η φιλικότερη προς την ζωή στον πλανήτη μορφή ενέργειας που διαθέτει ο άνθρωπος σήμερα; Είναι τελικά απαραίτητη η απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα και η στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας;
Ας δούμε κάποια δεδομένα:
- Οι βλάβες, τις οποίες έχει επιφέρει ο μέχρι σήμερα τρόπος ζωής του ανθρώπου στο κλίμα και στην βιοποικιλότητα του πλανήτη μας, κινδυνεύουν να γίνουν μη αναστρέψιμες.
- Τα ορυκτά καύσιμα στερεύουν.
- Ο ανθρώπινος πληθυσμός έχει φθάσει τα οκτώ δισεκατομμύρια άτομα και έως το 2050 ενδεχομένως να φθάσει τα δέκα δισεκατομμύρια! Και όλοι καταναλώνουν ενέργεια.
- Η χρήση ορυκτών καυσίμων βλάπτει την φύση και την υγεία του ανθρώπου.
Τα ορυκτά καύσιμα, εκτός του ότι είναι καταστροφικά για την φύση, αποτέλεσαν αιτία πολέμων, π.χ. το φυσικό αέριο υπήρξε αιτία πολυετών αντιπαραθέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Τα δε κοιτάσματα πετρελαίου που ενδεχομένως θα εμφανιστούν με το λιώσιμο των πάγων στην «νέα γη» της Αρκτικής, κάνει τις εταιρείες π.χ. Αμερικής και Ρωσίας να «τρίβουν τα χέρια τους». Και πάντα εγκυμονεί ο κίνδυνος μίας οικολογικής καταστροφής κατά την εξόρυξή τους, ή κατά την ροή τους μέσω αγωγών μεταφοράς, για παράδειγμα αγωγοί φυσικού αερίου, ιδιαίτερα, όταν αυτοί περνούν μέσα από οικολογικά ευαίσθητες περιοχές, όπως συμβαίνει στην Ανατολική Ρωσία (Περιβάλλον 21, 2007:26-27).
Ταυτοχρόνως, τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων στερεύουν και εκεί όπου παλαιότερα οι πετρελαϊκές εταιρείες έψαχναν για πετρέλαιο σε βάθος ενός χιλιομέτρου, σήμερα ψάχνουν σε βάθος έξι με επτά χιλιομέτρων (Περιβάλλον 21, 2007:26-27).
Σύμφωνα και με τα δεδομένα της Bundesanstalt für Geowissenschaft τα αποθέματα των ορυκτών καυσίμων αρκούν για περιορισμένο χρόνο: Λιγνίτης για 270 χρόνια, λιθάνθρακας για 137 χρόνια, φυσικό αέριο για 40 χρόνια, ουράνιο για 65 χρόνια. Το πετρέλαιο αρκεί για 10 χρόνια, έπειτα θα είναι δυσεύρετο και έως το τέλος του αιώνα θα έχει στερέψει. Τα ανωτέρω δεδομένα ισχύουν για τον σημερινό ανθρώπινο πληθυσμό. Για τον μελλοντικό, αυξάνοντα κατά περίπου 80 εκατομμύρια άτομα ετησίως, παγκόσμιο πληθυσμό η διάρκεια των αποθεμάτων μειώνεται ακόμη περισσότερο.
Μία ακόμη τραγική συνέπεια της χρήσης ορυκτών καυσίμων είναι η οξίνιση των θαλασσών https://www.noaa.gov/education/resource-collections/ocean-coasts/ocean-acidification. Ένα μέρος του Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) που παράγεται από την καύση ορυκτών καυσίμων καταστρέφει με τη μορφή όξινης βροχής τα δάση και ένα πολύ μεγαλύτερο μέρος καταλήγει στις θάλασσες, με αποτέλεσμα να μειώνεται το pH του θαλασσινού νερού, να αλλάζει η χημική σύστασή του και να απειλείται η θαλάσσια ζωή.
Και ενώ όλοι βιώνουμε τις καταστροφικές συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής και σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου συμφώνησαν να στραφούν στην λύση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την ίδια ώρα, μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες συνεχίζουν να ψάχνουν για ορυκτά καύσιμα στον βυθό των θαλασσών και μάλιστα στην κλειστή θάλασσα της Μεσογείου. Οι εταιρείες χρησιμοποιούν μεθόδους που προκαλούν σεισμικές δονήσεις σε μεγάλα βάθη στον πυθμένα του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους, με αποτέλεσμα φάλαινες, δελφίνια και πολλά άλλα ζώα να διώκονται από τα τελευταία καταφύγιά τους (Greenpeace, https://www.greenpeace.org/greece/issues/thalassa/46293/seismikes-ereynes-elpe-ti-einai/).
Σύμφωνα με επιστημονική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, εάν στην κλειστή θάλασσα του Αιγαίου συνέβαινε ένα ατύχημα σαν αυτό που συνέβη το 2010 στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου Deepwater Horizon στο Μεξικό, τότε θα είχαμε μία οικολογική, οικονομική – τουριστική, κοινωνική καταστροφή σε όλο το Αιγαίο, στα νησιά και σε μεγάλο μέρος των ακτών της ευρύτερης Μεσογείου (Μαλάκης, 2013:149-178).
Ας δούμε τώρα έναν συγκριτικό πίνακα που αφορά στην ποσότητα (σε γραμμάρια) Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) ανά Κιλοβατώρα (kWh) που εκλύεται από διάφορες πηγές ενέργειας, που χρησιμοποιούμε σήμερα:
| Λιγνίτης | περίπου 1150 γραμμάρια CO2 / kWh |
| Λιθάνθρακας | περίπου 798 γραμμάρια CO2 / kWh |
| Φυσικό αέριο | περίπου 447 γραμμάρια CO2 / kWh |
| Ηλιακή ενέργεια (με Backup) | περίπου 143 γραμμάρια CO2 / kWh |
| Αιολική ενέργεια (με Backup) | περίπου 86 γραμμάρια CO2 / kWh |
| Πυρηνική ενέργεια | περίπου 12 γραμμάρια CO2 / kWh |
(Blümm, F., 2021, https://www.tech-for-future.de/co2-kwh-strom/#CO2_Emissionen_nach_Energietraegern_pro_kWh_Strom).
Σημείωση: Η Πυρηνική ενέργεια εκλύει μεν μικρές ποσότητες Διοξειδίου του Άνθρακα, όμως παράγει επικίνδυνα ραδιενεργά απόβλητα. (Euronews, 2014-06-27, https://gr.euronews.com/my-europe/2014/06/27/going-underground-fault-lines-exposed-in-europe-s-nuclear-waste-disposal-).
H παραγωγή καθαρής ενέργειας από τον άνεμο και τον ήλιο μπορεί να καλύψει τις παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες περιορίζοντας ταυτόχρονα την Κλιματική Αλλαγή και σύμφωνα με το Γερμανικό Υπουργείο Περιβάλλοντος οι Ανεμογεννήτριες, ανάλογα με την θέση που βρίσκονται σε σχέση με την δύναμη του ανέμου, μέσα σε δύο έως έντεκα μήνες παράγουν τόση ενέργεια, ώστε να καλύπτεται η ενέργεια που καταναλώθηκε για την κατασκευή τους (Rueter, 2021, https://www.dw.com/de/wie-nachhaltig-ist-windkraft-klimabilanz-recycling-artenschutz-erderhitzung/a-60170247).
Ποια είναι τελικά η φιλικότερη προς την ζωή στον πλανήτη μορφή ενέργειας που διαθέτει η ανθρωπότητα αυτήν την στιγμή;
Έχουμε δύο επιλογές: είτε στρεφόμαστε έστω και με καθυστέρηση σαράντα χρόνων προς τις Α.Π.Ε., των οποίων η τεχνολογία σταδιακά βελτιώνεται (με τον καιρό μικρότερες Ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά θα παράγουν περισσότερη ενέργεια, όλα τα τμήματά τους θα ανακυκλώνονται, θα συμπληρωθούν από άλλες Α.Π.Ε. όπως η κυματική ενέργεια κ.λπ.), ή παραμένουμε στα ορυκτά καύσιμα, τα οποία έχουν αποδειχθεί καταστροφικά για την ζωή στον πλανήτη, κατά την εξόρυξή τους, την μεταφορά τους και την καύση τους (green agenda – ορυχεία λιγνίτη Λιγνιτωρυχεία: Το βρόμικο μυστικό της Ελλάδας, μέσα από -τρομερές- φωτογραφίες ).
Οι Α.Π.Ε. ήταν και παραμένουν η μοναδική διέξοδος από την χρήση ορυκτών καυσίμων και όταν στρεφόμαστε εναντίον τους, τότε αυτομάτως υποστηρίζουμε την συνέχεια της χρήσης ορυκτών καυσίμων καταδικάζοντας σε ολική καταστροφική το κλίμα, την φύση, τα ζώα και τον άνθρωπο!
Κλείνοντας, ας σκεφθούμε όλοι το εξής: με την κατανάλωση ενός λίτρου πετρελαίου (για την μεταφορά μας, για την παραγωγή οποιουδήποτε προϊόντος, το οποίο αγοράζουμε κ.λπ.) αφαιρούμε Οξυγόνο (Ο2) από την ατμόσφαιρα και παράγουμε 2,65 (σχεδόν το τριπλάσιο!) κιλά Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2). Με την κατανάλωση ενός λίτρου βενζίνης παράγουμε 2,37 κιλά Διοξειδίου του Άνθρακα (Greenpeace, 2021), τα οποία θα καταλήξουν στην ατμόσφαιρα και έπειτα στη θάλασσα. Με την κατανάλωση ενός λίτρου φυσικού αερίου δε, το οποίο μας παρουσίαζαν τις προηγούμενες δεκαετίες ως φιλικότερο προς το περιβάλλον, παράγουμε 1,5 κιλά Διοξειδίου του Άνθρακα! Εάν τώρα σκεφθούμε, ότι είμαστε οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι στη Γη που καταναλώνουν καθημερινά ορυκτά καύσιμα (για το αυτοκίνητό μας, πετρέλαιο θέρμανσης κ.λπ.), ή ενέργεια από ορυκτά καύσιμα (στο σπίτι, στην δουλειά κ.λπ.), τότε θα φθάσουμε σε τρομακτικά υψηλά επίπεδα ρύπανσης.
Βιβλιογραφία / Πηγές
- - Blümm, F. (2021, Januar, 9). CO2 pro kWh: Welche ist die klimafreundlichste Energiequelle? https://www.tech-for-future.de/co2-kwh-strom/#CO2_Emissionen_nach_Energietraegern_pro_kWh_Strom
- - Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας – Υπουργείο Εμπορίου των Η.Π.Α. https://www.noaa.gov/education/resource-collections/ocean-coasts/ocean-acidification
- - Euronews (2014-06-27). Η Ευρώπη «ψάχνει» αποθήκη για τα πυρηνικά της απόβλητα. https://gr.euronews.com/my-europe/2014/06/27/going-underground-fault-lines-exposed-in-europe-s-nuclear-waste-disposal-
- - Fachagentur Windenergie an Land (2022.05.04). Zwei neue Studien zum Flugverhalten von Vögeln. https://www.fachagentur-windenergie.de/aktuelles/detail/zwei-neue-studien-zu-flugverhalten-von-voegeln/
- - Fleet, D. & Reineking, B. (2000). Überlebenschancen verölter Seevögel – Sind Rettungsmaßnahmen erfolgreich? Eine Literaturrecherche. Natur und Landschaft. 364-369. https://www.wattenrat.de/wp-content/uploads/2020/02/Fleet_Reineking__2000__Rehabilitation_Oel_Seevoegel.pdf
- - Futurezone (2023.03.02). Sind Windräder gefährlich für Vögel? Neue Studie enttäuscht Windkraft-Gegner. https://futurezone.at/science/windrad-voegel-gefahr-untersuchung-vattenfall-offshore-windpark-aberdeen/402348891
- - Green agenda (2018 Μάρτιος 23). Λιγνιτωρυχεία: το βρόμικο μυστικό της Ελλάδας, μέσα από – τρομερές- φωτογραφίες. Λιγνιτωρυχεία: Το βρόμικο μυστικό της Ελλάδας, μέσα από -τρομερές- φωτογραφίες
- - Greenpeace (χ.χ.). Κλίμα & Ενέργεια. Χωρίς ορυκτά καύσιμα! https://www.greenpeace.org/greece/ekserevnise/klima/
- - Greenpeace – Ελλάδα (2021 Αύγουστος 10). Πυρκαγιές Αύγουστος 2021: Μύθοι και αλήθειες https://www.greenpeace.org/greece/issues/perivallon/45246/pyrkagies-aygoystos-2021-mythoi-kai-alitheies/
- - Greenpeace (2021). Grenzen einer CO2 Bepreisung. Dekarbonisierungsmaßnahmen jenseits eines CO2 – Preises https://www.greenpeace.de/sites/default/files/publications/gp_die_grenzen_eines_co2-preises.pdf
- - Greenpeace (χ.χ.). Πετρελαιοκηλίδες παγκοσμίως. Πώς το πετρέλαιο καταστρέφει το περιβάλλον μας και μολύνει το κλίμα https://www.greenpeace.de/klimaschutz/energiewende/oelausstieg/oelkatastrophen-weltweit
- - Greenpeace (2022 Φεβρουάριος 18), Όλα όσα αναρωτιέσαι για τις σεισμικές έρευνες. https://www.greenpeace.org/greece/issues/thalassa/46293/seismikes-ereynes-elpe-ti-einai/
- - International Energy Agency (2022). CO2 Emissions in 2022. https://www.iea.org/reports/co2-emissions-in-2022
- - Κοκκαλιάρης, Δ. (2007). Τα μονοπάτια της ενέργειας. Περιοδικό ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 21. Τεύχος 19. 26-30.
- - Κολακές, Ι. (χ.χ.). Κλιματική Αλλαγή: 50 χρόνια ψεμάτων και συγκαλύψεων. Κλιματική Αλλαγή: 50 χρόνια ψεμάτων και συγκαλύψεων
- - Μαλάκης Ε. & Παπανικολάου, Κ. (2015). Περιβαλλοντικές επιπτώσεις τέχνο-ατυχημάτων: Μελέτη περίπτωσης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τεχνοατυχήματος σε πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Στο Ε. Θεοδωροπούλου κ.ά. (Επιμ.) Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Αειφόρος Ανάπτυξη. Κείμενα προβληματισμού με καινοτόμες προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Διάδραση. 149-178
- - Max-Planck-Gesellschaft (2022 Απρίλιος 20). Flug in eine saubere und sichere Zukunft. https://www.mpg.de/18547303/windkraft-vogel-tod
- - NASA (2023 Ιούλιος 13). Η NASA βρίσκει τον Ιούνιο 2023 το πιο καυτό που έχει καταγραφεί. https://climate.nasa.gov/news/3276/nasa-finds-june-2023-hottest-on-record/
- - ΝΟΑΑ, Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας / Υπουργείο Εμπορίου των Η.Π.Α. (χ.χ.). Οξίνιση των ωκεανών. https://www.noaa.gov/education/resource-collections/ocean-coasts/ocean-acidification
- - Rueter, G. (2021.12.27). Wie nachhaltig ist Windkraft? D.W. https://www.dw.com/de/wie-nachhaltig-ist-windkraft-klimabilanz-recycling-artenschutz-erderhitzung/a-60170247
